زنان در موسیقی قرون وسطی نقشهای مختلفی ایفا میکردند، زمانی بود که آنها تنها در بین تماشاگران بودند اما ...

اما به تدریج آنها بین اجرا کنندگان، حامیان مالی و حتی سازندگان موسیقی نیز قرار گرفتند. شواهد و مدارک در باره نقش آنان همان اندازه پراکنده و اندک است که درباره مردان. بسیاری از منابع موسیقی نابود شده اند و آنهایی که در دست هستند به ندرت درباره مشخصات آهنگسازان مطلبی دارند. اگر به دنبال مطلبی درباره یک اجرای معین باشیم، عملا هیچ اطلاعاتی به دست نخواهیم آورد، در عین حال به همان ریزه مدارک یافت شده هم نمیتوان چندان اعتماد کرد.

که چگونگی حضور زنان در به وجود آمدن یا بهره گیری از موسیقی در زندگی روزمره شان را نشان میدهد. در اینجا به معرفی کوتاه این زنان میپردازیم، البته نباید دستاوردهای آنان را با معیارهای امروز بسنجیم، به یاد داشته باشیم که در حال بحث در محدوده زمانی از قرن 11 تا 13 میلادی می باشیم.

زنان به عنوان آهنگساز
شاید مشهورترین زن آهنگساز قرون وسطا هیلدگارد فون بینگن (Hildegard von Bingen) بوده است. مجموعه آثار او در زمینه sequence - تکرار یک قطعه ملودیک در گامهای مختلف - و سرودهای سوال و جوابی روحانی (antiphons)، جایگاهی خارج از سنتهای موسیقی دارد زیرا او به زبان ملودیک بی قید و بندی مینوشت که بیشتر بر مبنای اشارات موضوعی و مفهومی بود تا تبعیت خشک از روشهای استاندارد ملودیک و موسیقی مودال. او 77 اثر موسیقی خود را در کتابی به نام سمفونیی از هارمونی الهامات آسمانی (Symphonia harmoniae caelestium revelationum) گردآوری کرد 

، تحصیل در دیر بر پایه آیین مناجات و شامل خواندن و نوشتن، زبان لاتین و موسیقی بود. بنابر این راهبه های دیگر نیز میتوانستند سرودهای ساده یا حتا چند صدایی (polyphony) تنظیم کرده و از آنها در مراسم و جشنها استفاده کنند. اما از آنجایی که بیشتر سازندگان موسیقی قرون وسطا ناشناس هستند نمیتوان دستاوردهای آنان را تعقیب نمود.

آهنگسازان موسیقی مردمی و غیر دینی وضعیت بهتری داشتند، شاید به این دلیل که موسیقی غیر دینی همراه با مشخصات سازنده آن ثبت میشد. بیست و یک تروباریتز (trobairitz) معادل مونث تروبادور (troubadour) که به آهنگسازان و اجرا کنندگان موسیقی حماسی و عاشقانه گفته میشد با نام و مشخصات کلی شناخته شده اند. هرچند تنها یک اثر کامل، شامل متن و موسیقی با هم، در دست است و توسط کنتس دیا (Countess of Dia) نوشته شده است.

آثار دیگر را میتوان با تطبیق دادن یک متن با موسیقی مناسبش مجددا" احیا نمود. مثالهی دیگر از آثار موسیقی زنان را میتوان در tensos یا مناظرات شاعرانه، یافت که در آن خوانندگان به نوبت یک بند از شعر را میخوانند و به آن حالت سوال و جواب میدهند. تعدادی از زنان شاعر- نوازنده trouvères در قرن سیزدهم به فعالیت مشغول بودند اما هیچ یک از آثار آنان همراه با موسیقی باقی نمانده است. بعضی از محققین این ترانه ها را "از زبان یک زن" نامیده اند، به این معنا که در این ترانه ها از زبان یک زن و با نگرش زنانه سخن گفته شده است و این نام در واقع منعکس کننده سهم زنان در به وجود آمدن گنجینه موسیقی قرون وسطا است. حداقل اینکه این ترانه ها عواطف و شیوه هایی از موسیقی را ارائه میکنند که در آن زمان برای زنان مناسب و شایسته به شمار می آمده اند.